Kemiklerle ilgili sorun olarak kırık ve çıkık herkesin başına gelebilen durumlardır. Özellikle yaşlı ve çocuklarda sıklıkla görülürken, acil müdahale edilmesi şarttır. Kaza, travma, düşme veya ani hareketlerle gelişebilen bu sağlık sorunu doğru müdahale ve tedavilerle iyileşebilir. Ancak bazı durumlarda yanlış kaynama ve eklem hareketlerinin kısıtlanması kireçlenme gibi komplikasyonlara rastlanabilir. Bu sebeple cerrahi müdahaleye gerek vardır. Peki, yaşadığınız durumun kırık mı çıkık mı olduğunu nasıl anlarsınız? İkisini birbirinde ayıran bulgular nelerdir? Bu soruların cevaplarını ayrılmaz bir ikili olan kırık ve çıkık tanımını ve belirtilerini açıklayarak vereceğiz.

Kırık Nedir, Nasıl Anlaşılır?

Travma gibi farklı nedenlerle kemik bütünlüğünün bozulması olan kırık, bazı durumlarda kendiliğinde de oluşabilmektedir. Kapalı ve açık olarak iki farklı çeşidi vardır. Kapalı kırıklar vücudun içinde oluşurken, ciltte herhangi bir yara ortaya çıkmaz. Ancak bazı durumlarda kırık uçlarının ciltteki yaranın da dışına çıktığı durumlar olabilir. Buna açık kırık ismi verilmektedir. Açık kırıklarda kanama ve enfeksiyon riski bulunur. Kırık belirtileri şu şekildedir:

• Ağrı ve şekil bozukluğu
• Uzuvda fonksiyon kaybı
• Ödem ve morarma
• Kırıldığı kısımda şişlik
• Hareket edildikçe ağrı şiddeti artar.

Kırık ve çıkık seviyesine göre kaslarda zedelenme de görülebilmektedir. Ayrıca sinirlerde ve damarlarda sıkışmalar oluşabilmektedir. Kırık teşhisi uzman tarafından röntgen ve MR çekilerek konulurken, sonrasında durumuna göre uygun tedavi başlatılmaktadır. Bu tedaviler arasında alçı, açık redüksiyon, atel, çivi, vida, plak ve tel ile kırığın tespiti yapılabilmektedir.

Çıkık Nedir, Nasıl Anlaşılır?

Çıkık, eklemi oluşturan kemiklerin birbirinden ayrılması hadisesidir. Şiddetli ağrı ile kendini belli eder. Eklem çevresinde şekil bozukluğu vardır. Kırığın aksine eklem yerine yerleştirilinceye kadar şiddetli ağrı yapar. Yerine yerleştirildiği zaman ağrısı geçer. Sıklıkla parmak ve omuzlarda oluşan bu sağlık sorunu ayrıca diz, kalça ve dirseklerde de görülebilmektedir. Bunun yanında çıkık oluşan bir bölgede yeni çıkıkların tekrarlanma olasılığı yüksektir. Oluşan bölgede şişlikler görülebilirken kemiklerde yer değiştirebilmektedir. Kemik değişimlerinden dolayısı ise şu belirtiler görülebilmektedir:

• Çıkık oluşan bölge ve çevresinde uyuşukluk
• Şekil bozuklukları
• Hareket kısıtlılığı

Bu belirtilerle kendini gösteren çıkık genelde ani hareket ve anormal eylemlerde oluşur. Acil müdahale edilmesi önerilirken uzman müdahale edene kadar kesinlikle yerinden çıkan kemikler yerine yerleştirilmeye çalışılmamalıdır. Kişinin ten ısısı, rengi ve nabız durumu da sık sık kontrol edilmelidir. Uzman röntgen ve klinik muayeneye göre teşhis koyar. Sonra ise uygun şekilde tedavi edilmektedir. Bu tedavi genel anestezi altında çıkık kemiklerin gerekli manipülasyon yapılarak; yerine oturtulması şeklindedir. Daha sonra ağrı kesici ilaç tedavisi ile birlikte belirli bir süre eklemin tespit edilmesi şeklindedir. Geç kalınan tedavilerde bu yöntemle başarılı olunamaz ise cerrahi müdahaleye gerek duyulabilir.